In het Haaksbergerveen ligt Siberië in het zuiden. Het was een kaal en arm deel van het veen, langs de grens met Duitsland. De 4,5 kilometer lange wandelroute Siberië gaat door dit deel van het Haaksbergerveen. Een vlonderpad voert dwars door het hoogveen.
Te voet
Tegen de grens met Duitsland vind je Parkeerplaats Siberië, van Staatsbosbeheer. De weg ernaartoe loopt er dood. Wie het Haaksbergerveen verder in wil, moet te voet of per fiets. Vanaf de parkeerplaats beginnen vier gemarkeerde rondwandelingen. De Siberië-route is met 4,5 kilometer de kortste, de langste telt 18,5 kilometer.
Bomen en struiken
De oude zandweg die het veen ingaat is afgesloten voor gemotoriseerd verkeer. Dit is ook te zien: grassen en andere plantjes nemen langzaam de weg weer over. Om het fietsers comfortabeler te maken is parallel aan de zandweg een slingerend fietspad aangelegd. Kaal is het hier niet meer. Groepen bomen staan langs het pad, de open vlakte wordt regelmatig onderbroken door boompjes en struiken.
Duitse herders
Vandaag tref ik het: de schaapskudde kruist mijn pad. Of beter gezegd: bezet mijn pad. Maar ik kan er gerust doorheen lopen, wordt mij in het Duits verteld door de Duitse schaapsherder. Terwijl ik rustig tussen de schapen doorloop, bedenk ik me dat ‘Duitse herder’ dus nog een tweede betekenis kan hebben.
Verend veen
Dan stuurt een blauwe routepijl me een smal voetpad verder het veen in. Dat je hier over een veenlaag loopt is duidelijk: bij iedere stap voel je de ondergrond zachtjes in- en uitveren. Een eindje naast het pad is Staatsbosbeheer bezig met onderhoud. Een brede rietkraag wordt gemaaid. Om de rust in het gebied zo min mogelijk te verstoren, met elektrische maaiers in plaats van benzinemaaiers, vertelt de boswachter me.
Veenput
Het pad brengt me bij een veenput. Ontstaan door het afgraven van veen voor eigen gebruik door de bewoners van het gebied. Dan stuit ik ook op de grens met Duitsland. Van die grens trekt het veen zich niks aan. Dat gaat verder als Ammeloer Venn. Maar de route steekt de grens niet over, het pad buigt af en volgt de scheiding tussen de twee landen.
Veenbrand
De route keert de grens de rug toe en zet koers richting een uitgestrekte waterplas. Een bordje in de berm vertelt dat hier de grootste veenbrand ooit in het veen is begonnen. Het was in 1959; een droge zomer en op een dag met stevige wind. Honderden mensen, waaronder opgetrommelde militairen, hebben het vuur dagenlang en onophoudelijk bestreden. Het voorkwam niet dat de brand uiteindelijk het hele Haaksbergerveen en het aangrenzende Ammeloer Venn heeft getroffen.
Watervogels
Een dijkje doorkruist de waterplas. Maar het water blijft verborgen achter een dichte rietkraag aan weerszijden van het pad. In de plas tientallen watervogels, die je niet ziet maar wel hoort. Het is een mooi hoorspel, terwijl je hier wandelt. Een bankje halverwege het pad nodigt uit nog even te blijven luisteren naar al die geluiden achter het riet. Aan het einde van het pad – inmiddels ook wel nieuwsgierig geworden – toch nog een doorkijkje door het riet.
Vlonderpad
Ik neem afscheid van de waterplas en de watervogels en wandel verder door Siberië. De wandelroute volgt nog een stukje van de oude zandweg door het Haaksbergerveen – en slaat weer af om verschillende voetpaden te volgen. Zo kom ik aan bij het vlonderpad door het hoogveen. Bijna een halve kilometer lang loop je door een gebied waar de veenontwikkeling onder je voeten plaatsvindt. Dichterbij kun je niet komen.
Dikke 10
Het laatste stuk van de wandeling volgt de Wennewickweg: de toegangsweg tot dit gedeelte van het veen, die doodloopt en eindigt in de parkeerplaats. Het is het slot van een bijzondere en mooie rondwandeling door het meest zuidelijke gedeelte van het Haaksbergerveen. Ik kan niet anders dan me aansluiten bij de reactie die Evelyn achterliet op de website van Staatsbosbeheer: “Prachtig wandelgebied, dikke 10! Echte stilte en mooi veen/moeras gebied.”
