Duinen, kolken en kastelen staan op het programma van de 22 kilometer lange rondwandeling tussen Hoog-Keppel en Doetinchem. Maar ook wandel je door mooie natuurgebiedjes en de uitgestrekte Kruisbergse Bossen. Een fraaie dagwandeling, die dankzij de variatie niet verveelt.
Mooiste paadjes
De wandeling Langs duinen, kolken en kastelen is een samenvoeging van kortere rondwandelingen in het gebied rond de plaatsjes Keppel, Hummelo en Drempt, ten noordwesten van Doetinchem. Het routenetwerkje is een initiatief van de lokale bevolking. Zij kennen de mooiste paadjes, en dat is tijdens de wandeling te merken. De 22 kilometer lange route hebben we met plezier gelopen. En verkeerd lopen was moeilijk: alles is netjes gemarkeerd met routepaaltjes.
Doesburgsepad
De rondwandeling kent meerdere startpunten. Wij kozen voor die in Hoog-Keppel. Naast de Dorpskerk, die hoog op een rivierduin zijn plek heeft gevonden. We trekken de wandelschoenen aan, laten de Dorpskerk achter ons en volgen de routepaaltjes het dorp uit. Direct na het laatste woonhuis worden we een smal wandelpad ingestuurd. Een draaihekje aan het begin van het pad, moet ervoor zorgen dat hier inderdaad alleen wandelaars verder gaan. Het is het Doesburgsepad, dat de wandelroute vanaf hier volgt. Een in ere hersteld kerkenpad naar Doesburg. Het oude kerkweggetje doorsnijdt een uitgestrekt weiland, waar enkele paarden het gras kort houden.
Zwanenwater
Dan duikt de route het bos in. We komen langs de Gerard van Heusden-eik. De boom is vernoemd naar de ex-voorzitter en trekker van de Stichting Wandelpaden Hummelo, Keppel en Bronckhorst, lezen we op een bordje naast de eik. Het smalle wandelpad richting Doesburg komt langs een ven, met de poëtische naam Zwanenwater. Het is één van de kolken uit de naam van de wandeling: een diepe waterplas, lang geleden ontstaan na dijkdoorbraak.
Kasteel Ulenpas
We verlaten het bos daarmee ook het Doesburgsepad. Een lange, rechte, halfverharde weg komt uit op de Dubbeltjesweg: een smalle en lichtjes slingerende binnenweg. Het uitzicht is weids en over kale akkers en lege weilanden. We passeren een boerderij, met luiken in de kleuren van het landgoed. Altijd een mooi gezicht, vind ik. In de verte zicht op het kasteel Ulenpas. De naam van het kasteel is een samenvoeging van de woorden ule (moeras) en pas (weide). Nog steeds is het kasteel particulier bezit en niet toegankelijk voor publiek. Maar van het mooie plaatje vanaf de weg mag iedereen genieten:
Hekenbroek
We slaan weer af en lopen natuurgebied Hekenbroek binnen. Het gaat over een oud zandweggetje, dat langzaam wordt overwoekerd door planten. In het midden een duidelijk wandelspoor: blijkbaar is de zandweg tegenwoordig enkel wandelweg. De route gaat het bos in. Het bospad is hier en daar nog nat en glibberig van de regen die afgelopen weken is gevallen. Maar het pad blijft begaanbaar.
Broekbos
Dat is ooit anders geweest. Van oorsprong is Hekenbroek een nat broekbos, waar de bomen met hun voeten in het water staan. Tegenwoordig is het gebied van Natuurmonumenten. En de natuurorganisatie probeert het bijzondere karakter van het natuurgebied zoveel mogelijk te behouden.
Kabouters
Langs de golfbaan van de Keppelse Golfclub komen we weer aan in Hoog-Keppel. Het eerste lusje van de route zit erop. Het dorp verlaten we via de oude Hessenweg. Ooit een belangrijke handelsroute tussen Duitsland en ons land. Nu een smalle zandweg met een verharde fietsstrook erlangs. Bij een oude weg horen oude verhalen. Over de Gibraltarbult, waar we langslopen, werd verteld dat er elfen, heksen en kabouters woonden. Kabouterbult wordt de heuvel daarom ook wel genoemd.
Laag-Keppel
Over de laan van Jan de Jager lopen we Laag-Keppel binnen. Het 600 inwoners tellende plaatsje mag zich stad noemen: in 1404 kreeg het de rechten hiervoor. We passeren de kleine, maar fijne, voormalige Nederlands Hervormde Kerk. Gebouwd in 1880 en tegenwoordig in gebruik als galerie. Laag-Keppel verlaten we vervolgens via het beheerterrein van Landgoed Keppel.
Kasteel Keppel
Over een smalle zandweg lopen we Landgoed Keppel op. In de verte is Kasteel Keppel zichtbaar door de kale bomen heen. Al sinds 1300 staat hier een kasteel, ontstaan rond een versterkte woontoren. Het huidige kasteel stamt uit de 17e eeuw en wordt nog steeds bewoond door afstammelingen van de oorspronkelijke bouwheer. Kasteel en tuinen zijn daarom ook niet toegankelijk voor publiek. Maar het zicht op het kasteel is mooi.
Wrangebult
Ook rond de Wrangebult, waar de route even later langsgaat, kon het behoorlijk spoken. Hier hielden Witte Wieven zich ’s nachts op. Overdag hielden ze zich verborgen in de Witte Kolk: “een oord van verschrikking met een peilloze waterdiepte, waarin booze geesten leven, walgelijke gedrochten verblijf houden”, zo schreef de zoon van de dorpssmid een eeuw geleden nog. Nu leiden zeven rechte paden naar de top van de heuvel, als spaken van een wiel.
Kruisbergse Bossen
Dan komen de Kruisbergse Bossen in zicht. Een uitgestrekt bosgebied, ten noordwesten van de stad Doetinchem. En de komende kilometers ons wandelgebied. Over afwisselend rechte en slingerende bospaden lopen we steeds dieper het bos in. Een groepje koolmezen fladdert van tak tot tak als we voorbijlopen, verder lijkt het uitgestorven in het bos. De bleke februari-zon lukt het maar net om door de kale bomen heen te schijnen. Maar mooi en vredig wandelen is het hier zeker.
Wapen van Heeckeren
Zo komen we weer uit op de Hessenweg, die hier een brede, rechte zandweg is. Langs de rand van de Kruisbergse Bossen gaat het weer richting Keppel. Maar niet rechtstreeks. We slaan af en lopen verder, over een pad tussen de lege weilanden door. Het pad wordt smaller en het riet links en rechts wordt hoger. Het is een nat gebied, maar we redden het zonder natte voeten te krijgen (wel natte wandelschoenen, maar goed). En het is een fraai binnendoorpad naar Het Wapen van Heeckeren. Een boerderij-herberg uit het begin van de 19e eeuw. Een boerderij is het niet meer, herberg nog wel. Een mooie plek voor een wandelpauze, met koffie en iets erbij.
Landgoed Enghuizen
Rood met geel zijn de luiken van de herberg. Het zijn de kleuren van Landgoed Enghuizen: het buitengoed waarop we inmiddels zijn aangekomen. Landgoed Enghuizen is in de 14e eeuw gesticht als zadelleen. Jaarlijks moest de heer van Enghuizen een gezadeld paard leveren aan zijn leenheer. Zo ging dat vroeger blijkbaar. Maar een kasteel of landhuis is er niet meer. Kasteel Enghuizen is in de Tweede Wereldoorlog zodanig beschadigd door bombardementen, dat het daarna is afgebroken. De mooie rood met gele luiken verwijzen in ieder geval nog duidelijk naar het landgoed. Een paar keer zien we ze terugkomen op boerderijen waar we langslopen.
Jachtpaal en Eekschuur
“Private jagt”, stond ooit te lezen op de jachtpalen die we passeren. Met daaronder de naam van wie er dan wel mocht jagen. Hier was dat dus de baron van Heeckeren van Engbergen. In het gebied zijn nog zo’n dertig van die jachtpalen te vinden. Netjes gerestaureerd en in stand gehouden als een stukje geschiedenis van het gebied. Ook gerestaureerd is de Eekschuur, waar we even later langskomen. Ook de schuur is een oudje: gebouwd in de 18e eeuw. En ooit gebouwd om eek te drogen: dat is bast van eikenhout en werd gebruikt om leer te looien.
Duinen, kolken en kastelen
De laatste kilometers gaan weer over het Doesburgsepad: de oude wandelweg naar Doesburg. Langs duinen, kolken en kastelen is de naam van de wandeling. En die naam is vandaag tot leven gekomen. Het ging langs en over duinen, die stuifduinen uit de laatste ijstijd zijn, en nu als heuveltjes in het landschap nog regelmatig zichtbaar zijn. Langs kolken: diepe waterputten, die restanten zijn van de Oude IJssel – en in de buurt waarvan het volgens de volksverhalen niet pluis is. En tot slot langs de kastelen Ulenpas en Keppel. Kasteel Engbergen is helaas niet meer, als slachtoffer van zinloze oorlog.
