Stadswandeling Zutphen

Zutphen

Lengte: 5 km

Stadswandeling Zutphen door historische binnenstad

Prachtige stadswandeling door het centrum van Zutphen, een oude Hanzestad vol historie. Schitterende gevels, sfeervolle hofjes, de oude stadsmuur, smalle straatjes: veel van de geschiedenis is behouden in deze stad. Als toegift langs de IJssel, waar het allemaal begon.

Naberpaden

De 5 kilometer lange stadswandeling door Zutphen die ik vandaag wandel, is onderdeel van de serie Naberpaden van routemaker Marycke Naber. Officieel begint de wandeling bij het station Zutphen; zelf heb ik geparkeerd op de ruime parkeerplaats aan de Houtwal, waar de route langskomt.

Eén vijftig

Aan de overkant van de Vispoortgracht – die tegenwoordig eigenlijk een vijver is – torent de Walburgiskerk boven het centrum uit. Maar de wandelroute gaat niet via de kortste weg naar het centrum. Het gaat nog even langs het Tadamacomplex. Voor fl. 1,50 per week kon je hier een woning huren. Dat was wel in 1885, het jaar waarin het complex werd gerealiseerd. Maar nog steeds is het wooncomplex eigendom van de David Evekink Stichting, die zich inzet voor sociale woningbouw “voortkomend uit maatschappelijke betrokkenheid”.

Door de stadspoort

Omdat hij wel van een drankje hield, kreeg stadsmuzikant Tonis de bijnaam Drogenap (een nap is een middeleeuwse drinkbeker). Ook mocht hij midden 16e eeuw in de toren boven de stadspoort wonen. Sindsdien staat deze bekend als de Drogenapstoren. Door de oude stadspoort wandel ik de binnenstad in. En ook meteen de middeleeuwen: eeuwenoude panden omsluiten het pleintje achter de poort.

Dat Bolwerck

Ik loop de Zaadmarkt op. Een langgerekt plein, dat verderop overgaat in de Houtmarkt. Tot 1200 liep hier de stadsgracht, die de stad toen omsloot. Aan de gedempte gracht is de prachtige gevel van Dat Bolwerck niet te missen. Gebouwd in 1549 en tegenwoordig een centrum voor kunst, muziek en filosofie.

Oude Bornhof

Zo kon je onlangs in Dat Bolwerck een filosofische lezing over ouder worden in de 21e eeuw bijwonen. Hoe je in de middeleeuwen ouder kon worden, is even verderop te ervaren, in de Oude Bornhof. Het is een van de vele hofjes die Zutphen telt. De Oude Bornhof stamt uit 1320. De rijke Zutphense monnik Borro liet zijn huis en hof na aan de gemeente, ten behoeve van arme ouderen. De toegangspoort uit 1723 maakt het nog eens duidelijk.

Binnenhaven

Het hofje verlaat ik via de achteruitgang. Het komt uit op de Schupstoel, dat scheepstol betekent. Ooit was dit pleintje een kleine binnenhaven langs de Berkel. Als je dit weet is de naam van het plein niet zo vreemd meer. Ik wandel verder, door een smalle klinkerstraat en ook hier schitterende gevels aan weerskanten. De route slaat de Armenhage in. Het gaat langs een stuk oude stadsmuur. In de open bogen van de muur mochten vroeger de armsten van de stad een beschut onderkomen maken. De naam Armenhage herinnert eraan.

Berkelpoort

Toen Zutphen zich aan de andere kant van de Berkel ging uitbreiden, moest de stadsmuur worden doorgetrokken. Om het riviertje te overbruggen werd een waterpoort gebouwd. Een stevige stadsmuur met doorgangen voor de schepen. Ook deze Berkelpoort is bewaard gebleven – en Zutphen is er zuinig op.

Openluchtmuseum

Aan de andere kant van de Berkel wandel ik richting het station. Voor wandelaars die met openbaar vervoer komen, het startpunt van de wandeling. Ook hier zijn de straatjes smal en de gevels oud en mooi. Het lijkt wel een openluchtmuseum deze binnenstad.

Mooi

Een bewoonster die mij foto’s ziet maken vraagt me wat ik hier speciaal mooi vind. Als ik zeg het geheel – de oude gevels, de smalle straatjes en de middeleeuwse sfeer – is ze het wel met me eens. Ze voelt zich ook bevoorrecht in een van deze mooie huizen te mogen wonen. En neemt me nog even mee naar een stuk oude muur waar bijzondere wilde plantjes groeien.

Handel

Ook in het centrum van Zutphen kun je winkelen. Ik kom uit in een van de vele winkelstraatjes die het centrum telt. Opvallend is de aanwezigheid van veel kleine lokale winkeltjes hier. Handel – maar dan op een ander vlak – is wat Zutphen in de middeleeuwen groot heeft gemaakt. Voor Zutphen was de 14e eeuw was de gouden eeuw. De stad was lid van het Hanzeverbond, een samenwerking op het gebied van handel tussen kooplieden uit steden in Duitsland en omringende landen. Het bracht bloei en welvaart binnen de Hanzesteden. Amsterdam was toen nog een dorpje – het moest nog wachten op zijn gouden eeuw.

Houtmarkt

Ik kom aan op de Houtmarkt. Het grootste plein in het centrum. Nu veel horeca – die in het zomerhalfjaar het plein bezet houdt met terrasjes. In de Hanzetijd werd hier hout verhandeld. Over land en water vanuit andere Hanzesteden aangevoerd en hier verkocht.

Walburgiskerk

Hoog torent hij boven het centrum uit: de Walburgiskerk. Ooit was de kerk hoger dan de Utrechtse Dom. In 1600 maakte blikseminslag hier een einde aan. Oud is hij ook: het eerste gedeelte is rond 1100 gebouwd. In het kerkgebouw een bijzondere bibliotheek: een kettingbibliotheek uit 1563. Het is een van de drie van dit soort middeleeuwse bibliotheken die nog in Europa zijn te vinden.

Langs de IJssel

Als extraatje maakt de wandelroute een uitstapje langs de IJssel. De rivier waar Zutphen zijn bestaan aan te danken heeft. In de Romeinse tijd is de stad ontstaan op deze strategische plek, waar rivier De Berkel in de IJssel uitkomt. Hier was niet alleen drinkwater beschikbaar, ook waren er waterwegen in drie windrichtingen.

Welkom

Door parkjes gaat het weer richting de parkeerplaats. De laatste meters gaan over het fietspad langs een van de invalswegen van Zutphen. ‘Welkom in onze stad’, verwelkomt een vlag me met terugwerkende kracht.

START WANDELING

NS-station Zutphen, Stationsplein 12, 7201 ML Zutphen.

ROUTEBESCHRIJVING

Deze Stadswandeling Zutphen is onderdeel van de Naberpaden van Marycke Naber. De routebeschrijving is te vinden op Wandelzoekpagina.

GPS-TRACK

Een GPS-track van de route is te downloaden vanaf Wandelzoekpagina.

Al 124 wandelingen in Oost-Nederland