Heide, bos en zandpaden. Dat zijn de ingrediënten van het Klompenpad Kreelsepad bij Ede. Je bezoekt mooie vennetjes, een uitkijkpunt over glooiend landschap en als je geluk hebt kom je de schaapskudde tegen. Een fraai Klompenpad over de Veluwe.
Herberg Zuid Ginkel
De grote parkeerplaats bij de voormalige Herberg Zuid Ginkel is startpunt van de 14 kilometer lange wandeling, die overigens is in te korten tot 7 of 8 kilometer. In het bijna twee eeuwen oude gebouw is nu het populaire familierestaurant Juffrouw Tok gevestigd. De plek is de kruising van twee oude handelswegen. Niet zo vreemd dat hier ooit een pleisterplaats kwam te staan.
Verdeeld
De meningen zijn soms verdeeld over het Kreelsepad. Wel zijn de reacties op de website van Klompenpaden overwegend positief. “Een van de mooiste Klompenpaden”, schrijft Christiaan bijvoorbeeld. Maar af en toe zijn er ook minder enthousiaste geluiden: “Zeker niet het karakter van een klompenpad”, stelt Guido bijvoorbeeld. Inderdaad, verwacht bij het Kreelsepad geen hele stukken door boerenland, zoals je van Klompenpaden gewend bent. Je loopt wel langs heide en door het bos. Maar tijd om zelf op pad te gaan!
Boerenland
De eerste paar honderd meter gaat in ieder geval wel langs boerenland. Ik verlaat de parkeerplaats bij Juffrouw Tok, loop langs camping Zuid Ginkel en wandel over een licht slingerend zandpad, langs een met groenbemester begroeide akker. Daarna een kort stukje door het bos, om uit te komen bij het Natuurcentrum.
Natuurcentrum Veluwe
In de schuur van voormalige boerderij Groot Ginkel vind je het Natuurcentrum Veluwe. Je kunt er terecht voor informatie over dit deel van de Veluwe, er worden natuuractiviteiten gehouden en er is een winkeltje. Verder onderhoudt de stichting een natuurtuin en kun je er terecht voor koffie, thee en iets erbij. Het is het officiële startpunt van het Kreelsepad, ondanks dat de parkeerplaats bij het centrum werd opgeheven, om de Veluwe autoluwer te maken. Sindsdien is de “officieuze start” de nieuwe parkeerplaats aan de grote weg, 400 meter terug.
Eder Heide
Dan stopt het bos en begint de Eder Heide. Een poort in de hoge afrastering geeft toegang tot de vlakte. Over een smal voetpad langs een zandweg volg ik de rand van het heideveld. Het uitzicht is fantastisch. Ik kijk uit over een licht glooiend open heideveld: kilometers loopt het door – aan de horizon weer omzoomd door bomen.
Belgenmonument
Midden op de hei twee grote, op elkaar gestapelde zwerfkeien. Het is het Belgenmonument. En herinnert aan de vlucht van miljoenen Belgen naar ons land, tijdens de Eerste Wereldoorlog. Op deze plek heeft Vluchtoord Ede gestaan: een houten dorp waar zesduizend Belgische vluchtelingen enkele jaren hebben gewoond. Na de oorlog zijn de houten huizen verplaatst naar onze zuiderburen, om zo bij te dragen aan de wederopbouw van het land.
Schapen
Bij heide horen schapen. En die tref ik even later. De schaapskudde is vandaag niet aan het werk: ik tref ze rustend in een weiland, omgeven door wolfwerende omheining. Rond 1900 liepen er duizenden schapen over de heidevelden rond Ede. Zoveel zijn het er nu niet meer. De Stichting Edese Schaapskudde bezit twee kuddes. Een van de schaapskooien is even verderop – en het volgende doel van de route.
Verlaten
Het gaat verder langs de rand van de Eder Heide. Dat het ook militair oefengebied is, is vandaag niet te merken. Het is stil en verlaten op de uitgestrekte hei – en ik geniet van de mooie uitzichten over de uitgestrekte vlakte.
Kreelse Plas
Ik verlaat de heide, wandel weer het bos in en betreed de Kreel. De naamgever van het Kreelsepad. Toen dit gebied vroeger nog De Krael heette, was het een laag gelegen en nat landbouwgebiedje, ingesloten door heide en stuifduinen. Van de twaalf boerderijen die hier stonden is er nog een over. Ook de Kreelse Plas is er nog: een kleine veenafgraving. Een mooi vlonderpad leidt je erlangs.
Plas van Gent
Even verderop gaat het langs de Plas van Gent. Deze is rond 1900 afgegraven voor de jacht. Verscholen tussen rododendrons werd er op watervogels geschoten. De jagers zijn er niet meer, de rododendrons staan er nog steeds. Het wordt tegenwoordig beheerd als natuurgebiedje: heel veel insecten en amfibieën zijn er blij mee, maak ik op uit het informatiepaneel.
Valenberg
De route slaat af het bos in, om na een tijdje weer uit te komen op de Eder Heide. Over een brede, rechte zandweg volg ik de rand van de heide. Ook hier een prachtig uitzicht over de lege vlakte, met hier en daar een solitaire boom. Dan begint het lichtjes te stijgen. Het gaat richting de 53 meter hoge Valenberg. Deze bereikt de route niet, want halverwege slaat het af en wandelen we weer langzaam naar beneden.
Uitzichtpunt
Wel wordt het klimmen nog even beloond met een prachtig uitzicht vanaf de uitkijktoren, niet ver van de Valenberg. Vanaf een hoogte van 51 meter heb je een weids en ver uitzicht richting de oostelijke heuvelrug van de Veluwe. In het dal waar ik op uitkijk, doet een kleine kudde paarden zijn best de vlakte open te houden. Het lijken wel miniatuur-paardjes, zo ver zijn ze weg.
Planken Wambuis
Na het fraaie uitzicht en vervolgens een kort stukje over een licht slingerende zandweg, schotelt het Kreelsepad je de volgende gang voor: de Planken Wambuis. Een klaphek geeft toegang tot het natuurgebied, dat wordt beheerd door Natuurmonumenten.
Ruiger
Het gebied is vergelijkbaar met de Edese Heide – echter hier geen rechte zandwegen, maar slingerende wandelpaadjes. Of het aan het beheer van Natuurmonumenten ligt weet ik niet, maar ook lijkt het hier iets ruiger, iets meer onberoerd. In ieder geval is het traject een mooie toevoeging op het stuk over de Edese Heide.
Boerderij Mossel
Kort na de oorlog begon oma een eenvoudige theeschenkerij bij boerderij De Mossel, terwijl opa het omliggende land ontgon. Nu is De Mossel een volwaardige uitspanning, gerund door de derde generatie. Midden in het natuurgebied en alleen bereikbaar te voet, per fiets of per paard. En strategisch gelegen aan het Klompenpad: op ongeveer tweederde van de afstand is een pauze welverdiend!
Opzij
Dat je hier als fietser rekening moet houden met onverwachte andere verkeersdeelnemers, blijkt als ik over de Kreelseweg weer terug richting het startpunt loop. Twee paarden vinden het verharde fietspad ook wel comfortabel – en twee wielrenners hebben goed ingeschat dat de viervoeters vinden dat ze voorrang hebben.
Terug naar start
Zo wandel ik langzaam naar het eindpunt van de wandeling. Over een slingerend betonfietspad, een stuk rechte zandweg, door bos en langs heide. Langs het derde ven van de route – de Heidebloemplas – en tot slot nog een stukje langs akkers.
Prachtige route
Als ik na 14 kilometer weer terug ben bij het beginpunt van de rondwandeling is voor mij de conclusie duidelijk: misschien iets anders dan je van een Klompenpad gewend bent, maar niet minder mooi. Of, zoals Christiaan het op de website van Klompenpaden zegt: “Een prachtige route, ook op een sombere dag in november”.
