Het is een van de zes Klompenpaden in de gemeente Zevenaar: het 11 kilometer lange Babborgapad rond het dorp Babberich. En een wandeling met een buitenlands tintje. Je wandelt door bossen, over zandwegen en een oude dijk, langs Huize Babberich en bezoekt tot slot een woonwijkje in een kloostertuin. Waarbij je tweemaal de grens oversteekt.
Huize Babberich
Het Babborgapad is het eerste Klompenpad dat zich grotendeels aan de andere van de Duitse grens afspeelt. Maar voordat je die kant opgaat, een korte lus langs Huize Babberich. Het is onbekend wie de stichter van het landgoed is, maar men houdt het erop dat het uit de 14e eeuw stamt. Een korte oprijlaan geeft toegang tot het landgoed. Schapen liggen lui in de wei voor het landhuis, varkens wroeten in de grond ernaast.
Hals er af
Landgoed Babberich staat ook bekend als Landgoed Halsaf. Uit te spreken als ‘Hals-af’. Een legende verklaart de naam. Toen een groep van zeven rovers het kasteel kwam overvallen, zei de dienstmeid dat ze een voor een konden binnenkomen door een kleine opening aan de zijkant van het kasteel. Bij binnenkomst hakte de dienstmeid ook een voor een de hoofden er af. Sindsdien staat het kasteel ook bekend als ‘Hals af’.
Door het weiland
Je verlaat Landgoed Halsaf niet via de officiële weg, maar dwars door het weiland. Deze doorgang is speciaal voor wandelaars van het Klompenpad opengesteld, verduidelijkt een bord. Het is een van de aantrekkelijke kenmerken van de Klompenpaden: stukken van de route over particulier terrein, waar je anders nooit komt. Dus terreineigenaren bedankt! Een planken overstap brengt je over de omheining van prikkeldraad rond het landgoed.
Mariakapel
Het gaat verder over de Oude Beekseweg, die parallel aan de nieuwe Beekseweg loopt – de doorgaande weg door Babberich. Hier aan de oude weg staat sinds 1951 de Mariakapel. Deze is door de bewoners van Babberich opgericht, uit dankbaarheid dat het dorp redelijk goed de oorlog had doorstaan.
Klompjestrein
Begin vorige eeuw stopte hier de trein. Dagelijks stapten arbeiders uit de omgeving hier op, om te werken in Duitsland. Op klompen lopen was toen normaal voor ze – en de trein kreeg de bijnaam ‘klompentrein’. Nu rijdt de trein op hoge snelheid door. Het oude spoor heeft plaatsgemaakt voor de ambitieuze Betuwelijn: de goederenspoorlijn van Rotterdam naar Duitsland. Van het spoor zie je eigenlijk niets. Een hoge betonnen geluidswal ontneemt het zicht – en dempt het geluid.
Oude zanddijk
De historici zijn er niet helemaal uit, maar het is misschien wel de oudste zanddijk van ons land. Het Babborgapad volgt deze oude rivierdijk een tijdje, op weg naar Duitsland. Een waterkering is het al lang niet meer. De waterplas waar ik langswandel herinnert wel aan die tijd. Deze is achtergebleven na een dijkdoorbraak in het verleden.
Grens
Het gaat verder over een stille, rechte zandweg. Zo passeer je ongemerkt de grens. Het Klompenpad blijft de spoorlijn volgen, nu wel op afstand. Ook op het spoor is het niet druk als ik hier wandel. Slechts één goederentrein zie – en hoor – ik voorbij rijden.
Buitenland
Met het toenemen van de stilte neemt de aantrekkelijkheid van het boslandschap toe. Het wordt gevarieerder en ruiger. Het ‘Klompenpad-gehalte’ stijgt. Dat je in Duitsland wandelt merk je natuurlijk niet aan de bomen, maar meerdere elementen zorgen wel voor een beetje buitenlandgevoel. Bovengrondse elektriciteitskabels, bordjes langs de weg die er net even iets anders uitzien en wandelaars die in het Duits teruggroeten.
Houthakkers
Zo wandel ik verder door het stille bos. Een stilte die even doorbroken wordt door geroffel van een specht. Door de kale bomen heen is de vogel makkelijk te spotten. Ook verraadt een opvallende ‘rode broek’ zijn plek hoog in de boom; deze houthakker is de grote bonte specht. Grover geweld is gebruikt door de houthakkers die ik even later tegenkom. Vier mannen van het Duitse Forstbetrieb hebben een op omvallen staande boom langs het pad geveld.
Smokkel
Met de open grens mag er tegenwoordig flink wat mee de grens met Duitsland over. Vroeger was dit wel anders – maar werd er nog al eens gesmokkeld. Boter was populaire smokkelwaar, in ons zuivelland was dit natuurlijk veel goedkoper. Onder kleding verstopt ook lastig te signaleren door de grenswachters. De mannelijke commiezen konden andere mannen nog wel uitgebreid fouilleren, maar bij van smokkel verdachte vrouwen kon dit natuurlijk niet. Dus – gaat het verhaal – werden deze meegenomen naar kantoor, waar de houtkachel nog eens goed werd opgestookt. Naast de warme kachel gezet zou boter onder de kleding van de verdachte vanzelf smelten – en zo eventuele gesmokkelde boter automatisch verraden.
Butternacht
Maar in de laatste nacht van juli 1963 was dit even niet nodig. Die nacht werd hier de grens tussen beide landen aangepast en werd een stukje Nederland om 12 uur ’s nachts Duitsland. Een mooie gelegenheid om een keer legaal te smokkelen. Meer dan 400 vrachtwagens met goederen als boter, koffie en kaas stonden klaar in het over te dragen gebied, om om middernacht legaal in Duitsland te verschijnen. Een mooie winst voor de ‘smokkelaars’, tijdens de nacht die bekend kwam te staan als de Butternacht.
Babberich
Weer terug in Nederland verschijnen ook meteen de eerste huizen van Babberich; het nog geen tweeduizend inwoners tellende plaatsje ligt strak tegen de grens. Ook dit is anders geweest: pas sinds 1816 hoort het dorp bij Nederland – net als een groot deel van het omliggende gebied. Even voor de finish van het Klompenpad toch nog even een duidelijke blik op de Betuwelijn, wanneer het Babborgapad deze via een viaduct oversteekt.
’s Herenhof
Een oude, verweerde kloostermuur omsluit het nieuwbouwwijkje ’s Herenhof. Nadat het klooster van Babberich eind vorige eeuw werd gesloten, bouwde de Stichting Volkshuisvesting Zevenaar deze woningen in de kloostertuin. Drie semi-hofjes, waarbij de kloostersfeer gedeeltelijk bewaard is gebleven. Zoals de Calvarieberg, die verwijst naar de heuvel Golgotha.
Mooie afsluiting
Het korte bezoek aan het wijkje is de fraaie afsluiting van het afwisselende en mooie Babborgapad. Volgens sommige reacties op de website van de Klompenpaden voldoet het weliswaar niet altijd aan de ‘definitie’ van Klompenpad, maar zelf vond ik het een heerlijke wandeling, met voldoende afwisseling door een mooi gebied.
